Rama V, cũng được gọi là
Chulalongkorn Đại đế (tên hoàng gia:
Phra Chula Chomklao Chaoyuhua;
tiếng Thái: พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว) (
20 tháng 9 năm
1853 –
23 tháng 10 năm
1910) là vị vua thứ năm của
vương triều Chakri trong
lịch sử Thái Lan. Ông được xem là một trong những ông vua kiệt xuất của
Thái Lan và cũng được thần dân gọi là "Đức vua vĩ đại kính yêu".Chulalongkorn sinh ngày
20 tháng 9 năm
1853 tại kinh đô
Bangkok, là con trai trưởng của vua
Mongkut (Rama IV) và vương hậu Debsirinda. Ông được vua cha cho học rộng, bao gồm cả học vấn từ những gia sư người
châu Âu như
Anna Leonowens.Chulalongkorn kế vị cha mình ngày
1 tháng 10 năm
1868, nhưng thừa tướng Chao Praya
Si Suriyawongse làm nhiếp chính vương trong 4 năm do Chulalongkorn vẫn còn quá trẻ để cai trị đất nước. Trong thời gian này, ông đã đi qua các thuộc địa phương tây, bao gồm
Singapore,
Java và
Ấn Độ, để học chính trị, hành chính, lối sống và chính sách thực dân phương Tây. Sau này trong thời gian trị vì, ông cũng đi thăm châu Âu hai lần vào năm 1897 và 1907, là vua Xiêm đầu tiên viếng thăm châu Âu.Ngày
16 tháng 11 năm
1873, ông đã lên ngôi lần thứ hai. Trong thời gian đi thăm các nước, ông đã học được nhiều chính sách cải cách để hiện đại hóa đất nước mình. Với sự giúp đỡ của một người Bỉ tên là
Gustave Rolin-Jaequemyns, ông đã có thể giữ độc lập cho đất nước mình dù
Pháp và
Anh đang thuộc địa hóa phần lớn các nước
Đông Nam Á và
đế quốc Anh lúc đó đã tiếp tục chính sách đối nghịch và gây hấn trong quan hệ đối với Xiêm. Ông cũng đã phải nhượng một số lãnh thổ cho hai cường quốc thực dân này, đáng chú ý là các tuyên bố chủ quyền ở nhiều khu vực ngày nay là
Lào,
Campuchia và một số khu vực phía bắc của
Malaysia.Chulalongkorn đã hiện đại hóa triều đình Xiêm thông qua việc du nhập một chế độ
Nội các, và hệ thống hành chính tỉnh bán
phong kiến được đổi qua thành tỉnh (changwat) và huyện (
amphoe) như ngày nay vẫn áp dụng. Ông đã tuyên bố ân xá cho tất cả tù nhân chính trị và dần bỏ chế độ
nô lệ.Sự giải phóng nô lệ này thường bị hiểu sai nhưng chủ ý của ông là giảm quyền lực của
Bunnag, một gia đình quý tộc kiểm soát chặt chẽ
triều Chakri vào lúc đó. Ngoài ra, động thái này cũng làm yếu đi các thủ hiến địa phương và trung lập hóa đất nước.Tuyến đường sắt đầu tiên của Thái Lan đã được khai trương năm 1896 nối
Bangkok với
Ayutthaya. Trong thời kỳ trị vì của ông,
lịch phương Tây đã thay thế
âm lịch. Năm 1896, nhà ngoại giao người Anh là
Alfred Mitchell-Innes đã được bổ nhiệm làm Cố vấn tài chính cho nhà vua trong 3 năm và ông này đã du nhập hệ thống
giấy bạc cho Xiêm. Chulalongkorn cũng tuyên bố tự do tôn giáo, cho phép
Ki-tô giáo và
Hồi giáo được hành đạo trong vương quốc Phật giáo này.Người ta thường hiểu nhầm rằng vua Chulalongkorn đã ban hành sắc lệnh năm 1909 trong thời kỳ trị vì của ông, bắt buộc một số lượng dân số
người Thái gốc Hoa trên thực tế đồng hóa dân tộc khác vào xã hội Xiêm La và làm giảm căng thẳng dân tộc và tội phạm bạo động. Sắc lệnh này yêu cầu tất cả dân thường trú phải dùng họ Thái. Tuy nhiên, trên thực tế thì Đạo luật Họ được con trai ông là vua
Rama VI ban hành năm 1913.Vua Chulalongkorn có 4 vương hậu (พระมเหสี), Vương hậu
Saovabha Bhongsi, Vương hậu
Savang Vadhana, Vương hậu
Sunandha Kumariratana và Vương hậu
Sukumalmarsri và 92 phi tần khác. Ông có ít nhất 77 người con, trong đó 33 con trai. Con trai thứ hai của ông,
Vajiravudh, đã kế vị ông làm vua Rama VI. Ngày
qua đời của ông,
23 tháng 10 năm
1910, được làm ngày nghỉ lễ trong năm của dân Thái Lan.